البرهان فی تقییم موسوعة التفسیر الموضوعی للقرآن

کتاب البرهان نقد برخی مطالب در موسوعة ۳۶ جلدی تفسیر موضوعی قرآن کریم است.
رشته تفسیر موضوعی که در عصر اخیر مورد توجه علما و دانشمندان قرار گرفته است، می تواند ابهام های موجود در برخی از آیات را رفع کند و هدف قرآن را با گردآوری مجموع آیات در یک جا روشن تر می سازد.

روی این اساس، اخیراً در ریاض پایتخت سعودی، مجموعه ای به نام «موسوعة التفسیر الموضوعی» در ۳۶ جلد چاپ شده و در نگارش آن، صدها نویسنده و محقق و ویراستار و غیره شرکت کرده اند و کتاب در پاره ای از موارد از نقاط قوت بالایی برخوردار است بالاخص در مسائل روز مربوط به زنان و غیره، تحت تاثیر جبر قرار نگرفته است و در مقابل آن نقاط ضعفی دارد که می توانداز ارزش آن بکاهد.
در بیان مطالب و موضوعات، کمتر از مصادر کتاب های شیعه استفاده کرده است، گرچه در فهرست منابع به برخی مانند کافی، أمالی، التبیان، مجمع البیان، اقتصادنا، المیزان ، مفاهیم القرآن، الامثل… اشاره شده است.

مشکل عمده این موسوعه این است که در مسائل توحید و شرک از افکار «ابن تیمیه» و «محمد بن عبدالوهاب» بهره می گیرد و در آیات مربوط به اهل بیت(ع)، نظریه صائب ندارند، گذشته بر محتوای غیرصحیح در این موسوعة، غالبا بر اسرائیلیات تکیه کرده و آیه را توضیح داده اند و برخی موضوعات را مکرر در مکرر مطرح نموده اند. بنابراین تذکراتی در این زمینه داده شده است.

مسلماً هیچ کتابی نمی تواند بدون نقطه ضعف باشد، از این جهت، مولف البرهان پس از مطالعه این اجزاء، مواردی را مورد مناقشه قرار داده و حقیقت را بیان کرده است.

در عین تبیین مواضع ضعف در این موسوعة از مؤلفان تشکر می شود و اگر مورد تذکر را صحیح تلقی کردند، در چاپ های بعدی تجدید نظر کننند.

در این موسوعة به ۳۵۴ موضوع قرآنی از جمله: آدم، الآیات الکونیة، الابتلاء، ابراهیم… پرداخته شده است.
این موسوعه در سال ۱۴۴۰ق. در ریاض عربستان در «مرکز تفسیر للدراسات القرآنیة» منتشر شده است.